Il rocker e la pittrice: personaggi di un copione contro Cuba (Versione italiana: cliccare CC sul video, selezionare la lingua e riprodurre. Potete leggere il testo in italiano più in basso).
Ο ροκάς και η ζωγράφος: χαρακτήρες σε ένα αντικουβανικό σενάριο (Ελληνική έκδοση: κάντε κλικ στο CC στο βίντεο, επιλέξτε γλώσσα και αναπαράγετε. Μπορείτε να διαβάσετε το ελληνικό κείμενο παρακάτω)
The rocker and the painter: characters in a script against Cuba (English version: click CC on video screen, select language and play. Text in English can be found below).
Le rocker et la peintre : Les personnages d’un scénario contre Cuba (Version française: Appuyez sur CC sur l'écran vidéo, sélectionnez la langue et de reproduire. Texte français peut être lu ci-dessous).
Ver este mismo video en YouTube
Coordinación de subtitulaciones: Antonio García Moreno.
Gracias a la colaboración de Isaac Christiansen (Associate Professor Sociology Department. Midwestern State University. Texas Tech University System).
El rockero y la pintora: personajes de un guion contra Cuba
José Manzaneda, coordinador de Cubainformación.- Que la causa de la grave crisis en Cuba no es la guerra económica desde EEUU, sino el sistema socialista de la lsla, no es una tesis exclusiva del periodismo cavernícola de Miami. También del que se dice progresista. Hoy analizaremos el documental “Cuba: la revolución que se desvanece” (1), un encargo del canal alemán Deutsche Welle al reportero finlandés Pertti Pesonen (2).
Idea 1. Fracaso económico
La principal idea fuerza es la del “fracaso” del modelo económico de la Revolución cubana. “Esto es un país en ruinas económicamente”: esta frase, al comienzo del documental, resume la durísima coyuntura económica en Cuba. ¿Evidencia de que este país pobre y sin recursos sufre un bloqueo despiadado contra su economía? No, el bloqueo de EEUU apenas si es denunciado por la viceministra cubana de Economía -una voz oficial y, por tanto, “sospechosa” para el espectador- y por un profesor universitario de aparición fugaz. Nada de bloqueo, la culpa es del sistema: “El sistema social creado por los soviéticos tampoco funciona debidamente”. ¿Mencionar las reformas de mercado introducidas en el país en los últimos años? No. ¿Para qué empañar la idea del “inmovilismo” cubano en un guion tan bien construido?
La tesis del “modelo fracasado” es sostenida conceptualmente, a lo largo de numerosas apariciones, por la profesora Alina López Hernández, quien se presenta como “socialista” (3): “Este tipo de modelo de socialismo burocrático (…) “ha habido un modelo de socialismo que no ha funcionado tampoco en otros contextos”. La guerra económica desde EEUU, la persecución de ingresos, inversiones y créditos del país no son para López un “elemento decisivo”: “El bloqueo ha incidido como un elemento, pero a mi juicio no es un elemento decisivo”.
Pero de la crítica al “socialismo burocrático”, el guion pasa pronto a la glorificación del capitalismo: el existente en la Cuba de Batista. Para lo cual, introduce un segundo personaje: la pintora jubilada Nilda Bouzo (4): “Cuando Fidel cogió este país lo encontró como una joyita. Limpio, todo recién hecho, pintado (…) y oiga, solo hay que salir a la calle a caminar, para ver si Vd. llora o no”. Para idealizar esta fotografía de la Cuba previa a la Revolución, de la que -por supuesto- se hacen desaparecer las inmensas bolsas de miseria campesina y periurbana, el analfabetismo o la brutal represión política (5), aparecen nuevos personajes: “Esto era lindo, bonito, todos éramos unidos. (…) Destruyeron una cosa buena”. “Tristemente La Habana fue una ciudad bonita que iba prosperando, sobre todo la arquitectura y la cultura. (…) Pero todo se fue a la ruina. (…) Ojalá que quede algo de La Habana que se construyó antes de la Revolución”. Del bloqueo de EEUU, tampoco: ni una palabra.
Idea 2. Miedo y represión
La segunda idea fuerza es la del miedo a la represión, cuyo conductor conceptual en el guion es un tercer personaje: el rockero Javier Rodríguez (6). Cuba sería ese país en el que nadie se atreve a hablar en contra del Gobierno, salvo -claro está- valientes como él: a la gente “le han metido tanto miedo, durante tantos años, que no se atreven, es como esos animales que han vivido en cautiverio durante toda la vida y tú les abres la reja y se quedan frente a la selva y no saben qué hacer, y prefieren entrar de nuevo. Aquí yo tenía agua y comida, déjame entrar. Prefieren no arriesgarse a la libertad”.
Y junto al miedo, la simulación: “Mienten muy descaradamente y la gente cada vez es menos tonta. Acepta la mentira, dicen que `esto es lo que es oficial´ y siguen calladitos, pero saben que es mentira. Cuba es un país de simuladores”.
Y, cómo no, la censura en los medios cubanos: “Está lo que dicen los medios oficiales, está lo que tú ves con tus ojos en la calle. (…) En la televisión, en los periódicos todo está bien, todo está perfecto”. Porque para hablarnos de la realidad compleja de Cuba ya tenemos a The New York Times, la CNN, El País… O las decenas de medios de temática cubana que financia el Gobierno de EEUU (7). Aunque todos, absolutamente todos, repitan -en sus múltiples versiones de pluralidad ficticia- la misma verdad única. Aunque en los medios “oficiales” cubanos, criticables, insuficientes, imperfectos, los problemas del país se aborden con bastante mayor profundidad que en todos ellos (8).
Pero el guion no solo necesita de una selección estricta de opiniones. También de mentiras flagrantes: “Leonardo Padura es el escritor cubano más famoso. (…) Pero sus obras no pueden encontrarse en Cuba pese a tener tantos lectores”. Falso. En Cuba se han publicado muchas de las novelas de este escritor, al que el Ministerio de Cultura otorgó el Premio Nacional de Literatura (9), y que presenta sus obras en cada Feria Internacional del Libro de La Habana (10). Otro asunto es el de sus novedades, para las que Leonardo Padura tiene un contrato exclusivo con el Grupo español Planeta (11).
Por cierto, el propio Padura desmontaba en la entrevista el mito de ausencia de crítica en la Isla: “Como escritor, y como otros colegas escritores, cineastas, teatristas, pintores, artistas plásticos, he dado esa visión un poco crítica de la realidad cubana. Se puede hacer una lectura de muchos problemas de la realidad del país a través de este tipo de obras artísticas”.
La situación económica de Cuba, resultado de la desaparición del turismo durante dos años de pandemia, más el cerco de EEUU con 240 nuevas sanciones, es muy grave. El desabastecimiento alcanza todos los ámbitos: desde los mercados y el transporte hasta la electricidad o los quirófanos (12). Y en este escenario, los estrategas de Washington y Miami intentan dar el tiro de gracia a la Revolución cubana. Para ello, necesitan convencer a la opinión pública de que el experimento cubano, definitivamente, ha fracasado. Y los guionistas del “periodismo progresista” trabajan con entusiasmo.
- https://www.youtube.com/watch?v=3bJwlpaT4O8
- https://www.facebook.com/pertti.pesonen.1/?locale=es_LA
- https://www.laizquierdadiario.com/Alina-Lopez-Hernandez-En-Cuba-vivimos-la-crisis-mas-grande-de-todo-el-periodo-posterior-a-1959
- https://jovencuba.com/frustracion-generacional/
- http://www.cubadebate.cu/opinion/2013/10/19/50-verdades-sobre-la-dictadura-de-fulgencio-batista-en-cubas/
- https://adncuba.com/noticias-de-cuba/actualidad/no-hay-valor-ni-huevos-ni-verguenza-musico-cubano-vuelve-enviar
- https://www.cubainformacion.tv/especiales/20201029/88443/88443-los-millones-independientes-de-adn-cubanet-diario-de-cuba-y-observatorio-cubano-de-ddhh-italiano-francais
- https://www.youtube.com/watch?v=jm2WSkyf74s
- https://www.ecured.cu/Leonardo_Padura
- https://www.cubanosfamosos.com/es/obras-de-leonardo-padura-se-venden-en-la-feria-internacional-del-libro
- https://es.wikipedia.org/wiki/Leonardo_Padura
- https://www.jornada.com.mx/2023/04/27/opinion/018a1pol
Il rocker e la pittrice: personaggi di un copione contro Cuba
José Manzaneda, coordinatore di Cubainformación
Traduzione: Francesco Monterisi
Che la causa della grave crisi a Cuba non sia la guerra economica degli USA, bensì il sistema socialista dell'isola, non è una tesi esclusiva del giornalismo cavernicolo di Miami. Anche quello che si dice progressista. Oggi analizzeremo il documentario "Cuba: la rivoluzione che svanisce" (1), commissionato dal canale tedesco Deutsche Welle al giornalista finlandese Pertti Pesonen (2).
Idea 1. Fallimento economico
La principale idea forza è quella del "fallimento" del modello economico della Rivoluzione cubana. “Questo è un paese in rovina economicamente”: questa frase, all'inizio del documentario, riassume la durissima situazione economica di Cuba. La prova che questo paese povero e senza risorse soffre uno spietato blocco contro la sua economia? No, il blocco USA appena è denunciato dalla viceministra cubana dell'Economia – una voce ufficiale e, quindi, "sospetta" per lo spettatore - e da un professore universitario con una fugace apparizione. Niente blocco, la colpa è del sistema: "Il sistema sociale creato dai sovietici neppure funziona adeguatamente". Menzionare le riforme di mercato introdotte nel Paese negli ultimi anni? No. Perché offuscare l'idea dell’"immobilismo" cubano in un copione così ben costruito?
La tesi del "modello fallito" è sostenuta concettualmente, in numerose apparizioni, dalla professoressa Alina López Hernández, che si presenta come "socialista" (3): "Questo tipo di modello di socialismo burocratico (...) "è stato un modello di socialismo che non ha funzionato neanche in altri contesti”. La guerra economica da parte USA, la persecuzione degli ingressi, degli investimenti e dei crediti del Paese non sono per López un "elemento decisivo": "Il blocco ha inciso come un elemento, ma a mio giudizio non è un elemento decisivo".
Ma dalla critica al “socialismo burocratico”, il copione passa presto alla glorificazione del capitalismo: quello esistente nella Cuba di Batista. Per cui introduce un secondo personaggio: la pittrice in pensione Nilda Bouzo (4): “Quando Fidel prese il controllo di questo paese, lo trovò come un gioiellino. Pulito, tutto appena fatto, dipinto (…) e ascolti, solo bisogna uscire a fare una passeggiata, per vedere se piangi o no”. Per idealizzare questa fotografia della Cuba prima della Rivoluzione, da cui -naturalmente- vengono fatte scomparire le immense sacche di miseria contadina e periurbana, l’analfabetismo o la brutale repressione politica (5), compaiono nuovi personaggi: “Era pulito, bello, eravamo tutti uniti. (…) Distrussero una cosa buona”. “Purtroppo, L'Avana era una città bellissima che prosperava, soprattutto l'architettura e la cultura. (…) Ma tutto è andato in rovina. (…) Magari rimanga qualcosa dell'Avana che si costruì prima della Rivoluzione”. Del blocco USA niente: nemmeno una parola.
Idea 2. Paura e repressione
La seconda idea forza è quella della paura della repressione, il cui conduttore concettuale nel copione è un terzo personaggio: il rocker Javier Rodríguez (6). Cuba sarebbe quel paese in cui nessuno osa parlare contro il Governo, tranne -ovviamente- persone coraggiose come lui: alla gente “hanno posto tanta paura, da tanti anni, che non osa, è come quegli animali che hanno vissuto in cattività per tutta la vita e tu apri loro la rete e loro stanno davanti alla giungla e non sanno cosa fare, e preferiscono tornare dentro. Qui avevo cibo e acqua, fammi entrare. Preferiscono non arrischiarsi alla libertà”.
E insieme alla paura, la simulazione: “Mentono in modo molto sfacciato e la gente è sempre meno stupida. Accetta la menzogna, dicono che "questo è quello che è ufficiale" e tacciono, ma sanno che è una menzogna. Cuba è un paese di simulatori”.
E, naturalmente, la censura nei media cubani: “C'è quello che dicono i media ufficiali, c'è quello che vedi con i tuoi occhi per strada. (…) In televisione, sui giornali va tutto bene, tutto è perfetto”. Perché per parlarci della complessa realtà di Cuba già abbiamo il New York Times, la CNN, El País... O le decine di media a tema cubano finanziati dal governo USA (7). Anche se tutti, proprio tutti, ripetano -nelle sue molteplici versioni di pluralità fittizia- la stessa unica verità. Sebbene nei media “ufficiali” cubani, criticabili, insufficienti, imperfetti, i problemi del Paese siano affrontati in modo più approfondito che in tutti gli altri (8).
Ma il copione non solo necessita di una rigida selezione di opinioni. Anche di flagranti menzogne: “Leonardo Padura è lo scrittore cubano più famoso. (…) Ma le sue opere non si trovano a Cuba nonostante abbiano tanti lettori”. Falso. A Cuba sono stati pubblicati molti dei romanzi di questo scrittore, a cui il Ministero della Cultura ha assegnato il Premio Nazionale per la Letteratura (9), e che presenta le sue opere ad ogni Fiera Internazionale del Libro dell'Avana (10). Altro discorso è quello delle sue novità, per le quali Leonardo Padura ha un contratto in esclusiva con il gruppo spagnolo Planeta (11).
A proposito, lo stesso Padura nell'intervista smontava il mito dell'assenza di critica sull'isola: “Come scrittore, e come altri colleghi scrittori, registi, artisti di teatro, pittori, artisti plastici, abbiamo dato quella visione un po' critica della realtà cubana. Si può fare una lettura di molti problemi della realtà del paese attraverso questo tipo di opera artistica”.
La situazione economica di Cuba, frutto della scomparsa del turismo durante i due anni di pandemia, più l'assedio USA con 240 nuove sanzioni, è molto grave. La penuria raggiunge tutti gli ambiti: dai mercati e trasporti sino all'elettricità o alle sale operatorie (12). E in questo scenario, gli strateghi di Washington e Miami cercano di dare il colpo di grazia alla Rivoluzione cubana. Per fare questo, devono convincere l'opinione pubblica che l'esperimento cubano è definitivamente fallito. E gli sceneggiatori del "giornalismo progressista" lavorano con entusiasmo.
- https://www.youtube.com/watch?v=3bJwlpaT4O8
- https://www.facebook.com/pertti.pesonen.1/?locale=es_LA
- https://www.laizquierdadiario.com/Alina-Lopez-Hernandez-En-Cuba-vivimos-la-crisis-mas-grande-de-todo-el-periodo-posterior-a-1959
- https://jovencuba.com/frustracion-generacional/
- http://www.cubadebate.cu/opinion/2013/10/19/50-verdades-sobre-la-dictadura-de-fulgencio-batista-en-cubas/
- https://adncuba.com/noticias-de-cuba/actualidad/no-hay-valor-ni-huevos-ni-verguenza-musico-cubano-vuelve-enviar
- https://www.cubainformacion.tv/especiales/20201029/88443/88443-los-millones-independientes-de-adn-cubanet-diario-de-cuba-y-observatorio-cubano-de-ddhh-italiano-francais
- https://www.youtube.com/watch?v=jm2WSkyf74s
- https://www.ecured.cu/Leonardo_Padura
- https://www.cubanosfamosos.com/es/obras-de-leonardo-padura-se-venden-en-la-feria-internacional-del-libro
- https://es.wikipedia.org/wiki/Leonardo_Padura
- https://www.jornada.com.mx/2023/04/27/opinion/018a1pol
Ο ροκάς και η ζωγράφος: χαρακτήρες σε ένα αντικουβανικό σενάριο
Ο José Manzaneda, συντονιστής του Cubainformación.- Ότι η αιτία της σοβαρής κρίσης στην Κούβα δεν είναι ο οικονομικός πόλεμος από τις ΗΠΑ, αλλά το σοσιαλιστικό σύστημα του νησιού, δεν είναι μια θέση που αποτελεί αποκλειστικότητα της δημοσιογραφίας των σπηλαίων του Μαϊάμι. Είναι επίσης μια θέση όσων αυτοαποκαλούνται προοδευτικοί. Σήμερα θα αναλύσουμε το ντοκιμαντέρ "Κούβα: η επανάσταση που σβήνει" (1), μια παραγγελία του γερμανικού καναλιού Deutsche Welle στον Φινλανδό δημοσιογράφο Pertti Pesonen (2).
Ιδέα 1. Οικονομική αποτυχία
Η βασική ιδέα είναι αυτή της "αποτυχίας" του οικονομικού μοντέλου της Κουβανικής Επανάστασης. "Πρόκειται για μια χώρα σε οικονομική καταστροφή": αυτή η φράση, στην αρχή του ντοκιμαντέρ, συνοψίζει την εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση της Κούβας.Μήπως αυτό είναι απόδειξη ότι αυτή η φτωχή και εξαθλιωμένη χώρα υφίσταται έναν ανελέητο αποκλεισμό της οικονομίας της; Όχι, ο αμερικανικός αποκλεισμός καταγγέλλεται ελάχιστα από τον Κουβανό υφυπουργό Οικονομίας -μια επίσημη και επομένως "ύποπτη" για τον θεατή φωνή- και από έναν καθηγητή πανεπιστημίου που κάνει μια φευγαλέα εμφάνιση. Δεν φταίει ο αποκλεισμός, φταίει το σύστημα: "Ούτε το κοινωνικό σύστημα που δημιούργησαν οι Σοβιετικοί λειτουργεί σωστά". Μήπως αναφέρει τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς που έχουν εισαχθεί στη χώρα τα τελευταία χρόνια; Όχι. Γιατί να αμαυρωθεί η ιδέα της κουβανικής "ακινησίας" σε ένα τόσο καλά δομημένο σενάριο;
Η θέση του "αποτυχημένου μοντέλου" υποστηρίζεται εννοιολογικά, σε πολυάριθμες εμφανίσεις, από την καθηγήτρια Alina López Hernández, η οποία αυτοπαρουσιάζεται ως "σοσιαλίστρια" (3): "Αυτός ο τύπος μοντέλου γραφειοκρατικού σοσιαλισμού (...) "υπήρξε ένα μοντέλο σοσιαλισμού που δεν λειτούργησε ούτε σε άλλα πλαίσια". Ο οικονομικός πόλεμος από τις ΗΠΑ, η δίωξη του εισοδήματος, των επενδύσεων και των πιστώσεων της χώρας δεν αποτελούν για την López "αποφασιστικό στοιχείο": "Ο αποκλεισμός είχε αντίκτυπο ως στοιχείο, αλλά κατά τη γνώμη μου δεν είναι αποφασιστικό στοιχείο".
Όμως από την κριτική του "γραφειοκρατικού σοσιαλισμού", το σενάριο σύντομα περνά στην εξύμνηση του καπιταλισμού:αυτού που υπήρχε στην Κούβα του Μπατίστα. Για το σκοπό αυτό, εισάγει έναν δεύτερο χαρακτήρα: τη συνταξιούχο ζωγράφο Nilda Bouzo (4): "Όταν ο Φιντέλ ανέλαβε αυτή τη χώρα, τη βρήκε σαν ένα μικρό κόσμημα. Καθαρή, όλα φρεσκοφτιαγμένα, βαμμένα (...) και ε, αρκεί να βγεις στο δρόμο και να περπατήσεις να δεις αν θα κλάψεις ή όχι". Για να εξιδανικεύσει αυτή τη εικόνα της προεπαναστατικής Κούβας, από την οποία - φυσικά - εξαφανίζονται οι τεράστιοι θύλακες της αγροτικής και περιαστικής μιζέριας, του αναλφαβητισμού και της βάναυσης πολιτικής καταστολής (5), εμφανίζονται νέοι χαρακτήρες: "Ήταν ωραία, όμορφα, ήμασταν όλοι ενωμένοι (...) Κατέστρεψαν ένα καλό πράγμα". "Δυστυχώς, η Αβάνα ήταν μια όμορφη πόλη που ευημερούσε, ιδίως η αρχιτεκτονική και ο πολιτισμός (...) Αλλά όλα καταστράφηκαν (...) Ελπίζω να έχει απομείνει κάτι από την Αβάνα που είχε χτιστεί πριν από την Επανάσταση". Ούτε λέξη για τον αποκλεισμό των ΗΠΑ: ούτε λέξη.
Ιδέα 2. Φόβος και καταστολή
Η δεύτερη ισχυρή ιδέα είναι αυτή του φόβου της καταπίεσης, της οποίας ο εννοιολογικός οδηγός στο σενάριο είναι ένας τρίτος χαρακτήρας: ο ροκάς Javier Rodríguez (6). Η Κούβα θα είναι εκείνη η χώρα στην οποία κανείς δεν τολμά να μιλήσει ενάντια στην κυβέρνηση, εκτός - φυσικά - από γενναίους ανθρώπους σαν κι αυτόν: οι άνθρωποι "φοβούνται τόσο πολύ, εδώ και τόσα χρόνια, που δεν τολμούν, είναι σαν εκείνα τα ζώα που έχουν ζήσει σε αιχμαλωσία όλη τους τη ζωή και ανοίγεις την πόρτα του κλουβιού και κοιτούν τη ζούγκλα μη ξέροντας τι να κάνουν, και προτιμούν να ξαναμπουν μέσα. Εδώ είχα φαγητό και νερό, αφήστε με να μπω μέσα. Προτιμούν να μην ρισκάρουν την ελευθερία τους.
Και μαζί με τον φόβο, η προσομοίωση: "Λένε ψέματα πολύ απροκάλυπτα και οι άνθρωποι γίνονται όλο και λιγότερο ηλίθιοι. Αποδέχονται το ψέμα, λένε 'αυτή είναι η επίσημη άποψη' και σιωπούν, αλλά ξέρουν ότι είναι ψέμα. Η Κούβα είναι μια χώρα υποκριτών.
Και, φυσικά, η λογοκρισία στα κουβανικά μέσα ενημέρωσης: "Υπάρχουν αυτά που λένε τα επίσημα μέσα ενημέρωσης, υπάρχουν αυτά που βλέπεις με τα ίδια σου τα μάτια στο δρόμο (...) Στην τηλεόραση, στις εφημερίδες, όλα είναι καλά, όλα είναι τέλεια". Διότι για να μας ενημερώσουν για την πολύπλοκη πραγματικότητα της Κούβας, έχουμε ήδη τους New York Times, το CNN, την El País... Ή τα δεκάδες μέσα ενημέρωσης με θέμα την Κούβα που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ (7). Παρόλο που όλα τους, μα απολύτως όλα τους, επαναλαμβάνουν - στις πολλαπλές εκδοχές της πλασματικής πολυφωνίας τους - την ίδια μοναδική αλήθεια. Παρόλο που στα "επίσημα" κουβανικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία είναι ανοιχτά στην κριτική, ανεπαρκή, ατελή, τα προβλήματα της χώρας αντιμετωπίζονται σε πολύ μεγαλύτερο βάθος απ' ό,τι σε όλα αυτά (8).
Αλλά το σενάριο δεν απαιτεί μόνο μια αυστηρή επιλογή απόψεων. ειάζεται επίσης απροκάλυπτα ψέματα: "Ο Λεονάρντο Παδούρα είναι ο πιο διάσημος Κουβανός συγγραφέας (...) Αλλά τα έργα του δεν μπορούν να βρεθούν στην Κούβα, παρά το γεγονός ότι έχουν τόσους πολλούς αναγνώστες". Ψέματα. Πολλά από τα μυθιστορήματα αυτού του συγγραφέα, ο οποίος τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας από το Υπουργείο Πολιτισμού (9) και ο οποίος παρουσιάζει τα έργα του σε κάθε Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Αβάνας (10), έχουν εκδοθεί στην Κούβα. Ένα άλλο ζήτημα είναι αυτό των μυθιστορημάτων του, για τα οποία ο Λεονάρδο Παδούρα έχει αποκλειστικό συμβόλαιο με τον ισπανικό όμιλο Planeta (11).
Παρεμπιπτόντως, σε συνέντευξη, ο ίδιος ο Παδούρα καταρίπτει τον μύθο της απουσίας κριτικής στο νησί: "Ως συγγραφέας, και όπως και άλλοι συνάδελφοί μου συγγραφείς, κινηματογραφιστές, θεατρικοί συγγραφείς, ζωγράφοι, εικαστικοί καλλιτέχνες, έχω δώσει μια κάπως κριτική άποψη για την κουβανική πραγματικότητα. Πολλά από τα προβλήματα της πραγματικότητας της χώρας μπορούν να διαβαστούν μέσα από αυτού του είδους το καλλιτεχνικό έργο".
Η οικονομική κατάσταση της Κούβας, αποτέλεσμα της εξάλειψης του τουρισμού στα δύο χρόνια της πανδημίας, καθώς και της περικύκλωσης των ΗΠΑ με 240 νέες κυρώσεις, είναι πολύ σοβαρή. Οι ελλείψεις καλύπτουν όλους τους τομείς: από τις αγορές και τις μεταφορές μέχρι την ηλεκτρική ενέργεια και τα χειρουργεία (12). Σε αυτό το πλαίσιο, οι στρατηγοί στην Ουάσιγκτον και το Μαϊάμι προσπαθούν να δώσουν τη χαριστική βολή στην Κουβανική Επανάσταση. Για να το πετύχουν αυτό, πρέπει να πείσουν την κοινή γνώμη ότι το κουβανικό πείραμα απέτυχε οριστικά. Και οι σεναριογράφοι της "προοδευτικής δημοσιογραφίας" εργάζονται με ενθουσιασμό.
- https://www.youtube.com/watch?v=3bJwlpaT4O8
- https://www.facebook.com/pertti.pesonen.1/?locale=es_LA
- https://www.laizquierdadiario.com/Alina-Lopez-Hernandez-En-Cuba-vivimos-la-crisis-mas-grande-de-todo-el-periodo-posterior-a-1959
- https://jovencuba.com/frustracion-generacional/
- http://www.cubadebate.cu/opinion/2013/10/19/50-verdades-sobre-la-dictadura-de-fulgencio-batista-en-cubas/
- https://adncuba.com/noticias-de-cuba/actualidad/no-hay-valor-ni-huevos-ni-verguenza-musico-cubano-vuelve-enviar
- https://www.cubainformacion.tv/especiales/20201029/88443/88443-los-millones-independientes-de-adn-cubanet-diario-de-cuba-y-observatorio-cubano-de-ddhh-italiano-francais
- https://www.youtube.com/watch?v=jm2WSkyf74s
- https://www.ecured.cu/Leonardo_Padura
- https://www.cubanosfamosos.com/es/obras-de-leonardo-padura-se-venden-en-la-feria-internacional-del-libro
- https://es.wikipedia.org/wiki/Leonardo_Padura
- https://www.jornada.com.mx/2023/04/27/opinion/018a1pol
The rocker and the painter: characters in a script against Cuba
José Manzaneda, coordinator of Cubainformación. Translated by Laura V. Mor. – The thesis about the cause of the serious crisis in Cuba is not the economic war from the US, but rather the island's socialist system, is not an exclusive of Miami caveman journalism, also the one who is said to be progressive. Today we will analyze the documentary "Cuba: the vanishing revolution" (1), commissioned by the German channel Deutsche Welle to the Finnish reporter Pertti Pesonen (2).
Idea 1. Economic failure
The main driving idea is that of the "failure" of the economic model of the Cuban Revolution. “This is a country in economic ruins”: this phrase summarizes the very harsh economic situation in Cuba at the beginning of the documentary. Does it show any evidence that this poor and resourceless country is suffering from a ruthless blockade against its economy? No, the US blockade is hardly denounced by the Cuban Vice Minister of Economy -an official voice and, therefore, "suspicious" for the viewer- and by a fleeting university professor. No blockade, it's the system's fault: "The social system created by the Soviets doesn't work properly either". Does it mention the market reforms introduced in the country in recent years? No. Why does it tarnish the idea of Cuban "immobilism" in such a well-constructed script?
The thesis of the "failed model" is conceptually supported by Professor Alina López Hernández throughout numerous appearances, who presents herself as a "socialist" (3): "This type of model of bureaucratic socialism (...) "has been a model of socialism that has not worked in other contexts either”. The economic war from the US, the persecution of the country's income, investments and credits are not a "decisive element" for López: "The blockade has had an impact, but in my opinion it is not a decisive element".
But from the critique of “bureaucratic socialism”, the script soon turns to the glorification of capitalism: the one existing in Batista's Cuba for which, it introduces a second character: the retired painter Nilda Bouzo (4): “When Fidel took over this country, he found it like a little jewel. Clean, everything freshly done, painted (…), you just have to go out for a walk, to see if you cry or not”. For idealizing this photograph of Cuba prior to the Revolution, from which -of course- the immense pockets of peasant and peri-urban misery, illiteracy or brutal political repression (5) are made to disappear, new characters appear: “This was beautiful, nice, we were all united. (…) They destroyed a good thing”. “Sadly, Havana was a beautiful city that was prospering, especially its architecture and culture. (…) But everything went to ruin. (…) Hopefully there will be something left of Havana that was built before the Revolution”. Of the US blockade, neither: not a word.
Idea 2. Fear and repression
The second strong idea is that of fear of repression, whose conceptual driver in the script is a third character: the rocker Javier Rodríguez (6). Cuba would be that country in which no one dares to speak out against the government, except -of course- brave people like him: "people have been so afraid, for so many years, that they don't dare, it's like those animals that have lived in captivity throughout their lives and you open the gate for them and they stay in front of the jungle and they don't know what to do, and they prefer to go back inside. Here I had food and water, let me in. They prefer not to risk freedom”.
Simulation appears along with fear: “They lie blatantly and people are less stupid. They accept the lie, they say that "this is what is official" and they remain silent, but they know that it is a lie. Cuba is a country of simulators”.
Of course, censorship in the Cuban media appears too: “There is what the official media say and there is what you see with your eyes on the street. (…) On television, in the newspapers everything is fine, everything is perfect”. To talk about the complex reality of Cuba we already have The New York Times, CNN, El País... Or the dozens of Cuban-themed media financed by the US Government (7). Although everyone, absolutely everyone, repeats -in its multiple versions of fictitious plurality- the same unique truth. Although in the "official" Cuban media, which can be criticized, insufficient, imperfect, the country's problems are addressed in much greater depth than in all of them (8).
But the script does not only need a strict selection of opinions, also flagrant lies: “Leonardo Padura is the most famous Cuban writer. (…) But his works cannot be found in Cuba despite having so many readers”. Fake. Many of the novels by this writer have been published in Cuba, to whom the Ministry of Culture awarded the National Prize for Literature (9) and who presents his works at every International Book Fair in Havana (10). Another matter is that of its novelties, for which Leonardo Padura has an exclusive co with the Spanish Group Planeta (11).
By the way, Padura himself dismantled in the interview the myth of the absence of criticism on the island: “As a writer, like other fellow writers, filmmakers, theater artists, painters, plastic artists, I have given that slightly critical vision of the Cuban reality. You can make a reading of many problems of the country's reality through this type of artistic work”.
The economic situation in Cuba as a result of the disappearance of tourism during two years of the pandemic, plus the US siege with 240 new sanctions, is very serious. The shortage reaches all areas: from markets and transportation to electricity or operating rooms (12). The strategists of Washington and Miami try to give the coup de grace to the Cuban Revolution in this scenario. For doing that, they need to convince public opinion that the Cuban experiment has definitely failed and the writers of "progressive journalism" work with enthusiasm on it.
- https://www.youtube.com/watch?v=3bJwlpaT4O8
- https://www.facebook.com/pertti.pesonen.1/?locale=es_LA
- https://www.laizquierdadiario.com/Alina-Lopez-Hernandez-En-Cuba-vivimos-la-crisis-mas-grande-de-todo-el-periodo-posterior-a-1959
- https://jovencuba.com/frustracion-generacional/
- http://www.cubadebate.cu/opinion/2013/10/19/50-verdades-sobre-la-dictadura-de-fulgencio-batista-en-cubas/
- https://adncuba.com/noticias-de-cuba/actualidad/no-hay-valor-ni-huevos-ni-verguenza-musico-cubano-vuelve-enviar
- https://www.cubainformacion.tv/especiales/20201029/88443/88443-los-millones-independientes-de-adn-cubanet-diario-de-cuba-y-observatorio-cubano-de-ddhh-italiano-francais
- https://www.youtube.com/watch?v=jm2WSkyf74s
- https://www.ecured.cu/Leonardo_Padura
- https://www.cubanosfamosos.com/es/obras-de-leonardo-padura-se-venden-en-la-feria-internacional-del-libro
- https://es.wikipedia.org/wiki/Leonardo_Padura
- https://www.jornada.com.mx/2023/04/27/opinion/018a1pol
Espace "Leçons de manipulation" sur Cubainformación TV
Traduction : Rose-Marie LOU
Coordination des sous-titres : Antonio Garcia Moreno.
Merci à la collaboration d’Isaac Christiansen (Associate Professor SociologyDepartment. Midwestern State University. Texas Tech University System
Le rocker et la peintre : Les personnages d’un scénario contre Cuba
José Manzaneda, coordinateur de Cubainformación.
- La thèse selon laquelle la cause de la grave crise à Cuba n’est pas la guerre économique des Etats-Unis, mais le système socialiste de la lsla, n’est pas exclusive au journalisme cavernicole de Miami. C’est aussi celle de celui qu’on dit progressiste. Aujourd’hui, nous allons analyser le documentaire "Cuba : la révolution qui s’évanouit" (1), une commande de la chaîne allemande Deutsche Welle au reporter finlandais PerttiPesonen (2).
Idée n°1. L’échec économique
La principale idée force est celle de l'"échec" du modèle économique de la Révolution cubaine. "C’est un pays économiquement en ruines" : cette phrase, au début du documentaire, résume la conjoncture économique très difficile à Cuba. La mise en évidence que ce pays pauvre et sans ressources subit un blocus impitoyable contre son économie ? Non, le blocus des États-Unis est à peine dénoncé par la vice-ministre cubaine de l’économie, une voix officielle et donc "suspecte" pour le spectateur, et par un professeur d’université lors d’une apparition fugace. Rien sur le blocus, la faute du système : "Le système social créé par les Soviétiques ne fonctionne pas non plus comme il devrait". Mention des réformes du marché introduites dans le pays ces dernières années? Aucune. Pourquoi troubler l’idée de "l’immobilisme" cubain dans un scénario aussi bien construit ?
La thèse du "modèle qui a échoué" est soutenue conceptuellement, le long des nombreuses apparitions, par le professeur AlinaLópez Hernández, qui se présente comme "socialiste" (3) : "Ce type de modèle de socialisme bureaucratique (...) "il y a eu un modèle de socialisme qui n’a pas fonctionné non plus dans d’autres contextes". La guerre économique depuis les Etats-Unis, la persécution des revenus, des investissements et des crédits du pays ne sont pas pour Lopez un "élément décisif" : "Le blocus a eu un impact, mais à mon avis, ce n’est pas l’élément décisif".
Mais de la critique du "socialisme bureaucratique", le scénario passe bientôt à la glorification du capitalisme : celui qui existaitdans le Cuba de Batista. Pour ce faire, il introduit un second personnage : la peintre à la retraite NildaBouzo (4) : "Quand Fidel a pris ce pays, il l’a trouvé comme un petit bijou. Propre, tout neuf, peint (...) et écoutez, il vous suffit de marcher dans la rue, pour voir si vous pleurez ou non". Pour idéaliser cette photographie du Cuba d’avant la Révolution, dont on a fait bien sûr disparaître les immenses poches de misère paysanne et périurbaine, l’analphabétisme ou la brutale répression politique (5), on fait apparaitre de nouveaux personnages : "C’était joli, beau, nous étions tous unis. (...) Ils ont détruit une bonne chose". "Malheureusement, La Havane était une belle ville qui prospérait, surtout l’architecture et la culture. (...) Mais tout est parti en ruines. (...) Espérons qu’il restera quelque chose de La Havane qui a été construite avant la Révolution". Du blocus des Etats-Unis, là non plus : pas un mot.
Idée n°2. La peur et la répression
La deuxième idée force est celle de la peur de la répression, dont le fil conducteur dans le scénario est un troisième personnage : le rocker Javier Rodriguez (6). Cuba serait ce pays où personne n’ose parler contre le gouvernement, sauf, bien sûr, les courageux comme lui : les gens "on les a tellement effrayés, pendant tant d’années, qu’ils n’osent pas, c’est comme ces animaux qui ont vécu en captivité toute leur vie et vous leur ouvrez la grille et ils restent face à la jungle et ne savent pas quoi faire, et préfèrent retourner à l’intérieur. Ici j’avais de l’eau et de la nourriture, laissez-moi entrer. Ils préfèrent ne pas prendre le risque de la liberté".
Et avec la peur, la simulation : "Ils mentent sans vergogne et les gens sont de moins en moins stupides. Ils acceptent le mensonge, ils disent que `c’est ce qui est officiel et se taisent, mais ils savent que c’est un mensonge. Cuba est un pays de simulateurs".
Et, bien entendu, la censure dans les médias cubains : "Il y a ce que disent les médias officiels, et il y a ce que tu vois de tes yeux dans la rue. (...) À la télévision, dans les journaux, tout va bien, tout est parfait". Parce que pour nous parler de la réalité complexe de Cuba, nous avons déjà le New York Times, CNN, El Pais... Ou les dizaines de médias où le thème cubain est financépar le gouvernement des Etats-Unis (7). Bien que tous, absolument tous, répètent -dans leurs multiples versions d’une pluralité fictive- la même vérité unique. Alors que dans les médias "officiels" cubains, critiquables, insuffisants, imparfaits, les problèmes du pays sont traités avec beaucoup plus de profondeur que dans tousles autres (8).
Mais le script ne nécessite pas seulement une sélection stricte des opinions. Il utilise aussi des mensonges flagrants : "Leonardo Padura est l’écrivain cubain le plus célèbre. (...) Mais On ne peut pas trouver ses œuvres à Cubamême en ayant autant de lecteurs". Faux. À Cuba, de nombreux romans de cet écrivain ont été publiés, à qui le Ministère de la culture a décerné le Prix national de littérature (9), et qui présente ses œuvres dans chaque Foire internationale du livre de La Havane (10). Un autre sujet est celui de ses nouveautés, pour lesquelles Leonardo Padura a un contrat exclusif avec le Groupe espagnol Planeta (11).
D’ailleurs, Padura lui-même a démonté dans l’interview le mythe de l’absence de critique sur l’île : "En tant qu’écrivain, et comme d’autres collègues écrivains, cinéastes, gens de théâtre, peintres, plasticiens, j’ai donné cette vision un peu critique de la réalité cubaine. Vous pouvez faire une lecture de nombreux problèmes de la réalité du pays à travers ce type d’œuvres artistiques".
La situation économique de Cuba, résultat de la disparition du tourisme pendant les deux ans de pandémie, plus le siège par les États-Unis avec 240 nouvelles sanctions, est très grave. Lespénuries touchent tous les domaines : depuis les marchés et du transport jusqu’à l’électricité oulessalles d’opération (12). Et dans ce scénario, les stratèges de Washington et de Miami tentent de donner le coup de grâce à la Révolution cubaine. Pour ce faire, ils doivent convaincre l’opinionpublique que l’expérience cubaine est définitivement un échec. Et les scénaristes du "journalismeprogressiste" y travaillent avec enthousiasme.
- https://www.youtube.com/watch?v=3bJwlpaT4O8
- https://www.facebook.com/pertti.pesonen.1/?locale=es_LA
- https://www.laizquierdadiario.com/Alina-Lopez-Hernandez-En-Cuba-vivimos-la-crisis-mas-grande-de-todo-el-periodo-posterior-a-1959
- https://jovencuba.com/frustracion-generacional/
- http://www.cubadebate.cu/opinion/2013/10/19/50-verdades-sobre-la-dictadura-de-fulgencio-batista-en-cubas/
- https://adncuba.com/noticias-de-cuba/actualidad/no-hay-valor-ni-huevos-ni-verguenza-musico-cubano-vuelve-enviar
- https://www.cubainformacion.tv/especiales/20201029/88443/88443-los-millones-independientes-de-adn-cubanet-diario-de-cuba-y-observatorio-cubano-de-ddhh-italiano-francais
- https://www.youtube.com/watch?v=jm2WSkyf74s
- https://www.ecured.cu/Leonardo_Padura
- https://www.cubanosfamosos.com/es/obras-de-leonardo-padura-se-venden-en-la-feria-internacional-del-libro
- https://es.wikipedia.org/wiki/Leonardo_Padura
- https://www.jornada.com.mx/2023/04/27/opinion/018a1pol
Visita las redes sociales de Cubainformación:
https://www.facebook.com/cubainformacion
https://twitter.com/cubainformacion
https://www.instagram.com/cubainformacion/
https://www.youtube.com/user/CubainformacionTV/videos
https://www.tiktok.com/@cubainformacion.tv
Telegram: https://t.me/cubainformacion
Hazte socia-o de Cubainformación: https://cubainformacion.tv/campaigns/yotambiensoyci/donativo
